Het gemeentebestuur in Schagen stelt als eerste en voorlopig enige in Nederland ‘geluk’ van de inwoners centraal en stelt zich bij al het beleid de vraag: ‘Draagt dit bij aan het geluk van de inwoners?’. Het stellen van de vraag brengt het doel dichterbij.
Geluk is veel dingen. Liefde, warmte, geborgenheid, ontplooiing, veiligheid, autonomie en kansen. Geluk is veel dingen. En voor iedereen anders. Toch legt de lokale politiek in Schagen daar de lat waar ambtenaren en bestuurders overheen moeten springen.
Geluk is ook gehoord worden. Weten dat anderen in de gemeenschap jouw belangen serieus nemen. Niet over je heen lopen, maar je zien staan. Respect hebben en tonen. Meetellen.
In een onderzoek van de Erasmus Universiteit vertaalt zich dat in een top drie: werk, sociale contacten en een betrouwbare overheid.
Het centraal stellen van het geluk van de inwoners van Schagen dwingt bestuurders en ambtenaren in gesprek te treden. De dialoog aan te gaan met de mensen die ze idealiter dienen, maar vaker met wortel of stok proberen te bewegen. De lokale journalistiek constateert dat er echt sinds kort echt wordt geluisterd en dat de input vanuit de bewoners zichtbaar is in het beleid.
Invloed maakt gelukkig
Wat is geluk in dit specifieke geval? Wat willen de inwoners? Waar ontbreekt het ze aan en welke oplossingen zien zij zelf? Het stellen van de vraag en de mensen invloed geven op beleidskeuzes maakt gelukkig.
Het klinkt simplistisch. Toch staat dit bekend in de wetenschap als het Hawthorne-effect. Wanneer mensen het gevoel hebben dat ze meetellen gaan ze meedoen. Onderzoekers van het Sociaal Cultureel Planbureau lopen hier keer op keer tegen aan als zij proberen te achterhalen waarom mensen niet gaan stemmen. Als ‘autoriteit’ nemen ze de niet-stemmer serieus. De niet-stemmer weet zich gehoord en overweegt om toch te gaan stemmen. Fijn voor de democratie, minder voor het inzicht in de redenen waarom mensen zich afwenden van de politiek.
Het lijkt erop dat Schagen de sleutel naar de participatiesamenleving in handen heeft. Door als bestuur een maatstaf te kiezen die relevant is voor de bewoners, die het mogelijk maakt voor iedereen er een onderbouwde mening op na te houden, is het voor alle inwoners van toegevoegde waarde mee te denken en mee te doen en mee te praten.
Ik werk in de Hofstad, woon in de Hoofdstad en toch, Schagen heeft wel wat. Geluk ligt daar niet alleen voor het oprapen, het wordt ook opgeraapt.
